De Nederlandse wet stelt eisen aan de veiligheid van het werken met elektrische installaties en apparaten. NEN 3140 is een Nederlandse norm voor een veilige bedrijfsvoering van werkzaamheden nabij, aan of met elektrische objecten in het laagspanningsgebied. Met laagspanning worden elektrische installaties, machines en gereedschappen genoemd van maximaal 1000 volt wisselspanning en 1500 volt gelijkspanning bedoeld.
Is NEN 3140 wettelijk verplicht?
De NEN 3140 is op zichzelf niet wettelijk verplicht. Wel is een werkgever vanuit de Arbowet verplicht om de veiligheid van elektrische installaties te garanderen. De NEN 3140 norm kan hierin een hulpmiddel zijn om aan te tonen dat die veiligheid ook daadwerkelijk gegarandeerd is.
Waarom is de NEN 3140 belangrijk?
Werken nabij, aan of met elektrische objecten is niet geheel zonder risico. Je kunt te maken krijgen met een elektrische schok, vlambogen, brand of ontploffingen, met mogelijk (zwaar) letsel als gevolg. Daarom is wettelijk geregeld dat bedrijven en instellingen ervoor moeten zorgen dat hun werknemers veilig kunnen werken. Dit is geregeld in de Arbowet.
Wie is verantwoordelijk voor de NEN 3140?
Zowel de werkgever als de werknemer is verantwoordelijk voor een opvolging van de NEN 3140. Vanuit de kant van de werkgever zit dat vooral in het gebruik van middelen en voorlichting. Zo moet een werkgever ervoor zorgen dat werknemers elektrische installaties veilig kunnen gebruiken. Daarnaast moeten zij hun werknemers voldoende voorlichten en onderrichten. Werknemers moeten ervoor zorgen dat zij op de hoogte zijn van de geldende veiligheidsregels.
VOP, VP, WV en IV
De NEN 3140 vereist dat alle medewerkers die elektrische risico’s lopen worden aangewezen. In een aanwijzing staan de bevoegdheden van de werknemer aangewezen. Ook ingehuurd personeel (zoals zzp’ers) en stagiaires moeten een aanwijzing krijgen als zij elektrische risico’s lopen. Er zijn vier soorten aanwijzingen, namelijk:
- Voldoende Onderricht Persoon (VOP) NEN 3140
- Vakbekwaam Persoon (VP) NEN 3140
- Werkverantwoordelijke (WV) NEN 3140
- Installatieverantwoordelijke (IV) NEN 3140
Wat staat er in de NEN 3140?
In de NEN 3140 komen verschillende thema’s naar voren, namelijk:
- Dat elektrische installaties veilig te gebruiken moeten zijn.
- Dat elektrische gereedschappen veilig te gebruiken moeten zijn.
- Dat de gebruikers/werknemer voldoende geïnstrueerd moet zijn.
Veilig gebruik elektrische installaties
De NEN 3140 schrijft voor dat elektrische installaties periodiek geïnspecteerd moeten worden. De inspectie bestaat uit twee onderdelen: een visuele inspectie en een inspectie door meting en beproevingen. Een inspectie van de elektrische installaties mag alleen worden uitgevoerd door minimaal een ‘vakbekwaam persoon’. Dit is iemand die een elektrotechnische opleiding heeft gedaan of hierin werkervaring heeft opgedaan.
Veilig gebruik elektrische gereedschappen
Ook elektrische apparaten moeten periodiek worden geïnspecteerd. Deze inspectie bestaat uit twee onderdelen: een visuele inspectie en een inspectie door meting en beproeving. De inspectie van elektrische apparaten mag alleen worden uitgevoerd door minimaal een ‘voldoende onderricht persoon’. Dit is iemand die niet persé een elektrotechnische opleiding of werkervaring heeft opgedaan, maar hier in het dagelijks werk wel mee te maken krijgt.
Instrueren van werknemers
Een ander onderdeel van de NEN 3140 norm heeft betrekking op het instrueren van personen. Mensen die nabij, aan of met elektrische laagspanningsinstallaties werken, moeten periodiek worden geïnstrueerd over de mogelijke gevaren. Let op; dit geldt voor alle soorten werknemers. Oók voor werknemers die niet direct met de elektrische installaties werken. Een voorbeeld daarvan is een schilder die ook wel eens een wandcontactdoos verwijdert. Een NEN 3140 certificaat is drie jaar geldig.
Wat is het verschil tussen NEN 3140 en NEN 3840?
Waar de NEN 3140 van toepassing is op laagspanningsinstallaties, is de NEN 3840 van toepassing op hoogspanningsinstallaties. Waar laagspanning betrekking heeft op wisselspanningen tot 1000 volt en gelijkspanningen tot 1500 volt, worden met hoogspanningen alle hogere spanningen bedoeld.
Waaruit bestaat de NEN 3140 cursus bij ATVE?
Onze NEN 3140 cursus bestaat voor een deel uit zelfstudie, aangevuld met twee dagen praktijktrainingen in ons practicum. Hier kun je in de praktijk oefenen met laagspanningsinstallaties. Zo behaal je het meeste rendement uit jouw NEN 3140 cursus. Na het volgen van de cursus is het ook mogelijk om een Stipel examen af te leggen. De cursus bieden wij aan via zowel een open inschrijving als incompany.
Doelgroepen
Bij ATVE hebben we onze NEN 3140 cursussen gericht op drie doelgroepen. Afhankelijk van je ervaring en werkzaamheden kies je voor één van de cursussen. Wil je advies over de juiste keuze? Neem dan gerust contact met ons op Wij bieden de volgende cursussen:
- NEN 3140 VOP (Voldoende Onderricht Persoon)
- NEN 3140 VP (Vakbekwaam Persoon)
- NEN 3140 IV/WV (Installatie- en Werkverantwoordelijke)
Onderwerpen
In onze cursussen komen onder andere de volgende onderwerpen aan bod:
- Wat is elektriciteit?
- Waarom is elektriciteit gevaarlijk?
- Wat is de hartstroomfactor?
- Hoe beveiligen we ons tegen de gevaren van elektriciteit?
- Wat zijn de normen en wetgeving voor PBM en meetapparatuur?
- Hoe test ik spanningsloosheid?
- Wat zijn scheiders en schakelaars en hoe werken ze?
- Hoe werkt een aardlekschakelaar?
- Communicatie en terminologie
- Wat zijn schakelberichten en hoe maak je die?
- Nederlandse wetgeving
- Europese en Nederlandse normen
- Welke taken en verantwoordelijkheden staan in de wet?
- Wat is aanwijsbeleid?
- Welke taken horen bij de bevoegdheden uit het aanwijsbeleid?